Konceptno rješenje “Sarajevski Mozaik” ove godine je žiriju primarno ostavio dojam senzibilnog urbanističkog pristupa prema slojevitom kontekstu jezgra Sarajeva. Zbog toga je i nagrađen CA2021 specijalnim priznanjem za urbanizam, te ovom prilikom čestitamo timu: Emina Alić, Asmir Šabić, Zejd Kobilica i Jasmin Sirčo. Karakterističnost rješenja se ogleda i u jedinstvu (okupljanje) kroz potenciranje kružne osnove. U isto vrijeme se uveliko poboljšava komunikacija i hodna linija u odnosu na postojeću situaciju. Autori su nastojali da očuvaju postojeću vegetaciju. A kroz materijalizaciju pokazuju takođe svoj rafinirani pristup i pažnju posvećenu promišljanju i dizajnu urbanog mobilijara i rasvjete.
Citiramo ovogodišnji žiri: “– Senzibilitet konceptnog rješenja prema slojevitom kontekstu jezgra Sarajeva, kao i pažnja posvećena detaljima i materijalizaciji koji bi oplemenili prostor Trga oslobođenja – Alija Izetbegović, donijeli su projektu Sarajevski mozaik Priznanje za urbanizam.”
Opis projekta – Autori:
Predviđeni prostor za spomenik smješten je u najužu gradsku jezg-ru, sa izuzetno kompleksnim kontekstom i značajem za građane Sa- rajeva. Spomenici su trajni čuvari kolektivne memorije i dostojanstveni podsjetnici na protekle događaje. Analizom datih inputa: programa, lokacije i uloge spomeničkog kompleksa dobivamo parametre koji definišu naš rad Koncept predloženog spomeničkog rješenja se bazira na formi kruga, koji predstavlja obruč, skup i jedinstvo. Unutar kruga zadržavam postojeće biste, spomenik “Multikulturalnom čovjeku”, kompletnu postojeću vegetaciju, te prostor unutar kruga simbolizuje vrijednosti za koje su se borili građani i branioci Sarajeva. Obruč kruga pred-
stavlja liniju odbrane opkoljenog Sarajeva, gdje su po obodu poredani stubovi – čuvari, odnosno branioci grada.
Prostor unutar kruga je ispresijecan nizom linija i podijeljen na apstraktne fragmente. Projekat proizlazi iz čitanja tragova, mreža i
simbola grada, te izbjegavanjem korištenja poznate ikonografije. Različiti dijelovi – fragmenti zajedno sačinjavaju jednu cjelinu odnosno mozaik Sarajeva.
Poligonalne forme unutar kruga su slične ali ne i identične, nastale na istom principu povezivanja linija između stubova i na taj način reflektiraju ostvarene jake veze u najtežim trenucima, tragove i ožiljke u tkivu grada. Nastojimo sačuvati slojeve historije i ostvariti kontinuitet u izgradnji identiteta mjesta.
“Sarajevski mozaik” sačinjen je od polja koja sadrže postojeću vegetaciju, zadržavaju se sve biste (kao i statua “Multikulturalnog čovjeka), dodaju se polja sa mobilijarom, a većina polja je ispunjena popločanjem koje ima drugačiju obradu i način slaganja. U poljima sa popločanjem suptilno je ugraviran niz simbola, ornamenata i gravura sa značajnih sarajevskih objekata i lokacija. Posjetilac prolaskom preko trga otkriva znakove i različite slojeve historije i kulture. Poseban značaj na trgu zauzima polje sa vodom koje je asocijacija na sarajevske česme. “Sarajevski mozaik” se ne percipira samo kao arhitektonski projekat, već i kao kodirana poruka sa nizom simbola. Elementi koji se nalaze u tom prostoru nose određeno značenje i narativ koji se može čitati istraživanjem prostora. Predloženim projektnim rješenjem propitujemo projektni zadatak i nastojimo proizvesti novu prostornu vrijednost, gdje bi umjesto prostora sa novim spomenikom dobili transformiranu mikrolokaciju koja je sinteza trga i spomenika. Prostor na nas djeluje emocionalno, fizički i intelektualno, a ideja je stvoriti određeno iskustvo kretanjem kroz prostor i istraživanjem istog.
Simbolično poredani po obodu kruga, stubovi čine jedinstvenu cjelinu. Stubovi su vitki i proporcionalni, streme ka visini a projektovani su u različitim veličinama i nasumično poredani. Različite visine i drugačiji ritam ponavljanja predstavljaju različite skupine boraca i građana koji su branili Sarajevo i imali zajednički cilj. Stubovi različitih visina poredani po obodu kruga nose snažnu poruku i simbolizuju jedinstvo različitosti u zajedničkoj borbi i predstavljaju Centralno spomen obilježje svim poginulim braniteljima opkoljenog Sarajeva 1992-1995. Nepravilan ritam između stubova također simbolizuje i nespremnost građana i boraca za odbranu grada u prvom periodu rata, ali stubovi zajedno čine snažan i čvrst geometrijski oblik kruga, koji označava da su se borci i građani oduprili napadima, smogli snage i formirali čvrsti krug odbrane grada. Svaki stub za sebe je umjetnička forma. Stubovi su zasječeni, nepotpuni, a na mjestu usjeka stuba pojavljuje se svjetlo. Veći rascjepi stubova okrenuti su prema nebu i orijentirani ka unutrašnjosti kruga. Noćna slika grada je upotpunjena i spomenik ostavlja poseban dojam noću, gdje se stubovi pomoću svjetla izdvajaju iz okolnog ambijenta. Također, različitom iluminacijom stubova moguće je prenositi poruke i potencirati pojedine datume i događaje iz perioda opsade, čime do- bivamo određeni nivo interaktivnosti i dinamičnosti spomen obilježja. Urbanističkim rješenjem zadržavamo i integriramo postojeće zeleni- lo u gradsku strukturu, a memorijal se pozicionira centralno u odnosu na dati obuhvat. Kompletan obuhvat je parterno u jednom nivou, bez prepreka za korisnike. Prostor svojom funkcijom i dimenzijama (prečnik kruga je 65 m) postaje mjesto socijalne interakcije, okupljanja i dostojanstven podsjetnik na poginule branitelje.
Nasuprot unutrašnjeg prostora kruga – “Sarajevskog mozaika” nalazi se otvoreni prostor/nastavak šetnice, mjesto veće interakcije i socijalizacije, kako stanovnika tako i posjetilaca. Taj prostor ima svoju utilitarnu i kompozicionu vrijednost. Popločanje vanjskog kruga je iste materijalizacije kao i okolne šetnice, a funkcijom se uklapa u postojeći
sistem pješačkih zona. Rješenjem se kreira specifičan mikro ambijent, mjesto kolektivnog sjećanja – čuvara memorije, i to je izuzetno snažan podsjetnik na hrabrost, borce i jedinstvo u borbi za slobodu i istinske vrijednosti koje Sarajevo i predstavlja.
